Jest to zespół przedsięwzięć organizacyjnych, szkoleniowych, materiałowo-technicznych i finansowych, obejmujących prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych, miejscowych zagrożeń oraz skupiający
w uporządkowanej wewnętrznie strukturze jednostki ochrony przeciwpożarowej w celu ratowania życia, zdrowia, mienia
i środowiska.
KSRG stanowi integralną część systemu bezpieczeństwa wewnętrznego Państwa. Nadzór nad jego funkcjonowaniem pełni minister spraw wewnętrznych. Odpowiedzialność za organizację kierowania tym systemem spoczywa na komendancie głównym Państwowej Straży Pożarnej. Państwowa Straż Pożarna została zobligowana ustawami z 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej oraz o PSP do zorganizowania krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego. Głównym zamierzeniem ustawodawcy było stworzenie jednolitego, skutecznego systemu ratowniczego, obejmującego cały obszar szeroko rozumianego ratownictwa pożarowego, technicznego, chemicznego i ekologicznego bez względu na miejsce, rodzaj
i charakter prowadzonych działań ratowniczych. Organizatorem oraz bazą, na której opiera się krajowy system ratowniczo - gaśniczy jest Państwowa Straż Pożarna z całym zapleczem kadrowym, sprzętowym i logistycznym.
Jednostkami realizującymi zadania KSRG są :
- jednostki ratowniczo - gaśnicze Państwowej Straży Pożarnej
- ochotnicze straże pożarne
- zakładowe straże pożarne
- zakładowe służby ratownicze
- gminne zawodowe straże pożarne
- terenowe służby ratownicze
- inne jednostki ratownicze
W ostatnim czasie w kręgach pożarniczych (i nie tylko) bardzo dużo mówiło się o Krajowym Systemie Ratowniczo - Gaśniczym (KSRG). Z tą nazwą prawdopodobnie zetknęło się już sporo osób w naszym społeczeństwie, choć nie wszyscy może wiedzą co ona tak naprawdę oznacza. Zgodnie z ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (DZ.U.Nr.81, poz. 351) przez KSRG rozumie się integralną część organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą prognozowanie, rozpoznawanie, zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń. System ten skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej w celu ratowania życia, zdrowia, mienia lub środowiska.
Gwałtowny rozwój w ostatnich latach nowych gałęzi przemysłu, budownictwa, systemów komunikacji, infrastruktury komunalnej spowodował nasilenie się pożarów i powstanie nowych zagrożeń. W związku z tym zaistniała potrzeba stworzenia takiego systemu, który mógłby sprostać wszystkim zagrożeniom. Takim systemem jest właśnie KSRG. Jego wprowadzenie zapoczątkowano już w 1991 r., a 01 stycznia1995 r. wdrożono go w życie. Podstawą do tworzenia KSRG stały się zapisy ustaw: - o ochronie przeciwpożarowej - o Państwowej Straży Pożarnej obydwie wydane 24 sierpnia 1991 r. Trzon KSRG stanowią jednostki Państwowej Straży Pożarnej wspierane przez jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej. Organizatorem systemu jest z racji zajmowanego stanowiska Komendant Główny PSP, natomiast nadzór nad funkcjonowaniem spełnia Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Do podstawowych zadań KSRG należy między innymi:
- walka z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi,
- ratownictwo techniczne,
- ratownictwo chemiczne,
- ratownictwo ekologiczne,
- ratownictwo medyczne.
I. Obowiązki jednostki i członków OSP przewidzianej do włączenia w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy.
A. Obowiązki jednostki OSP.
1. Podstawowy zakres działań ratowniczych jednostki:
1) gaszenie pożarów łącznie z ewakuacją ludzi i mienia,
2) ratownictwo techniczne,
3) ratownictwo chemiczne pomocnicze,
4) udział w zwalczaniu i likwidacji skutków klęsk żywiołowych.
2. Działania ratownicze, o których mowa:
1) w punkcie 1 podpunkt 2, w okresie do pięciu lat od daty włączenia w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy, mogą być wykonywane jako działania pomocnicze podczas akcji ratowniczej organizowanej przez PSP, a po upływie tego okresu, jako działania ratownicze prowadzone samodzielnie.
2) w punkcie 1 podpunkt 3, w okresie do pięciu lat od daty włączenia w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy:
a) w przypadku zdarzeń o charakterze ekologicznym - jako działania uzupełniające w akcjach ratowniczych organizowanych przez PSP, a po upływie tego okresu, jako działania pomocnicze,
b) w przypadku zdarzeń z materiałami niebezpiecznymi - jako działania uzupełniające w akcjach ratowniczych organizowanych przez PSP poza strefą bezpośredniego
i pośredniego zagrożenia (skażenia), a po upływie tego okresu, jako działania pomocnicze w strefie pośredniego zagrożenia (skażenia).
3. Jednostka OSP zobowiązana jest do:
1) podjęcia działań umożliwiających pełną realizację zakresu działań ratowniczych, o których mowa w punkcie 1 i 2,
2) przyjęcie uchwały o szczególnym zakresie działań ratowniczych jednostki uzgodnionej z właściwym terenowo Komendantem Wojewódzkim PSP,
3) uczestniczenia w działaniu ratowniczym w czasie i miejscu określonym przez PSP,
4) delegowania sprzętu wraz z obsadą do czasowego pełnienia służby w siedzibie właściwej terenowo JRG na żądanie Komendanta Rejonowego PSP,
5) udział w ćwiczeniach i manewrach organizowanych przez PSP,
6) prowadzenia szkolenia szeregowych i doskonalenia członków czynnych jednostki,
7) utrzymywania sprzętu i wyposażenia jednostki we właściwym stanie technicznym i pełnej gotowości bojowej,
8) sprawdzanie co najmniej jeden raz dziennie łączności radiowej z właściwym terenowo Stanowiskiem Kierowania lub Punktem Alarmowym PSP wg zasad określonych przez Komendanta Rejonowego PSP,
9) organizowanie obsługi i konserwacji sprzętu oraz urządzeń specjalistycznych (w tym ochrony indywidualnej) zgodnie
z normami obowiązującymi w PSP,
10) realizowania zadań zgodnie z zasadami taktyki pożarniczej
i zasadami BHP,
11) prowadzenie ewidencji działań ratowniczych zgodnie
z zasadami określonymi przez właściwego terenowo Komendanta Rejonowego PSP.
4. Jednostka OSP podlega sprawdzianom gotowości bojowej zgodnie z zasadami określonymi przez Komendanta Wojewódzkiego PSP.
I. Obowiązki członków OSP.
1. Członkowie czynni zobowiązani są:
1) poddawania się kwalifikacyjnym i okresowym badaniom lekarskim wg zasad określonych w odrębnych przepisach,
2) uczestniczenia w kursach i szkoleniach organizowanych przez PSP i inne służby ratownicze na potrzeby OSP,
3) pełnienia dyżurów operacyjnych w remizie OSP w okresie dużego zagrożenia, po wprowadzeniu stanu podwyższonej
i pełnej gotowości bojowej jednostki wg zasad określonych przez właściwego rejonowo Komendanta Wojewódzkiego PSP.
II. Kryteria dla jednostek OSP przewidzianych do włączenia
w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy.
1.W zakresie stanu organizacyjnego:
1)kategoria jednostki S-3 lub S-2 wyjątkowo dopuszcza się jednostkę kategorii S-1 w siedzibie gminy pod warunkiem, że sąsiednia Jednostka kategorii S-1 znajduje się w odległości nie większej niż 5 km a siły i środki ochrony przeciwpożarowej gwarantują właściwe zabezpieczenie operacyjne gminy,
2) jednostka posiada na wyposażeniu samochody gaśnicze typu średniego lub ciężkiego, nie starsze niż 15 lat,
3) minimalna ilość członków czynnych OSP:
- dla kategorii S-3 - 25 osób,
- dla kategorii S-2 - 15 osób,
- dla kategorii S-1 - 10 osób.
4) minimalna ilość całodobowo dyspozycyjnych kierowców - mechaników z odpowiednimi kwalifikacjami - 2 x ilość samochodów gaśniczych w jednostce.
2. W zakresie wyposażenia w sprzęt specjalistyczny:
1) jednostka posiada minimum radiotelefon samochodowy pozwalający pracować w częstotliwości, Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego,
2) jednostka jest wyposażona lub przewidziana do wyposażenia w pierwszej kolejności w urządzenie radiowego uruchamiania syreny elektrycznej, w tym również w system indywidualnego powiadamiania członków OSP,
3) w komunikacji telefonicznej nie występują utrudnienia (telefon znajduje się u jednego z funkcyjnych członków OSP lub w miejscu z całodobową obsługą),
4) na wyposażeniu jednostki znajduje się sprzęt ochrony dróg oddechowych gwarantujący właściwe działanie ratownicze min. jednego zastępu,
5) jednostka posiada min. dwie zapasowe motopompy,
6) jednostka wyposażona jest w sprzęt i urządzenia specjalistyczne (pilarki do stali i betonu, pilarki do drewna, hydrauliczne i pneumatyczne zestawy ratownicze itp.) oraz ubrania kwaso i ługoodporne,
7) jednostka posiada na swym wyposażeniu ubrania specjalne
i indywidualne uzbrojenie osobiste strażaka (w tym obuwie ochronne i umundurowanie na okres zimowy w ilościach zgodnych z wymaganiami dot. członków czynnych jednostki (patrz pkt. II 1.3)
3. W zakresie stanu wyszkolenia.
1) wszyscy członkowie czynni OSP posiadają wykształcenie odpowiednie do zajmowanego stanowiska i pełnionej funkcji. Stan wyszkolenia w jednostce powinien zapewnić obsadę poszczególnych funkcji minimum przez dwie osoby,
2) w następstwie ustalonego przez Komendanta Wojewódzkiego PSP zakresu działań ratowniczych realizowanych przez OSP członkowie czynni danej jednostki OSP winni posiadać ukończone kursy specjalistyczne.
4. W zakresie zaplecza garażowo - technicznego.
1) strażnica OSP powinna posiadać:
- co najmniej jedno stanowisko garażowe więcej niż liczba posiadanych samochodów,
- sprawny system ogrzewania obiektu,
- pomieszczenia socjalne umożliwiające zakwaterowanie co najmniej dwóch zmian stanowiących obsadę posiadanych samochodów.
2) W strażnicy znajdować powinny się wyodrębnione pomieszczenia do suszenia węży i sprzętu pożarniczego.
III. Uprawnienia jednostki i członków OSP przewidzianej do włączenia w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy.
A. Uprawnienia jednostki OSP przewidzianej do włączenia
w Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy.
1. Jednostka OSP ma prawo do dofinansowania z budżetu państwa, o którym mowa w art. 33 pkt. 1 Ustawy o ochronie przeciwpożarowej wg zasad określanych corocznie przez Komendanta Głównego PSP w uzgodnieniu z Zarządem Głównym Związku OSP RP.
2. Jednostka OSP może się ubiegać o doposażenie
w specjalistyczny sprzęt do realizacji ratownictwa technicznego, chemiczno - eko1ogicznego.
3. Jednostka OSP ma prawo do otrzymywania w pierwszej kolejności nieodpłatnie zbędnego, sprawnego technicznie sprzętu będącego na wyposażeniu PSP.
4. Jednostka posiada docelowo uprawnienia bezpłatnego poruszania się na autostradach płatnych.
B. Uprawnienia członków jednostki OSP.
1. Czynni członkowie OSP mają prawo do bezpłatnego szkolenia organizowanego przez PSP.
2. Czynni członkowie OSP posiadają prawo do okresowych bezpłatnych badań lekarskich.
3. Członek OSP uczestniczący w działaniach ratowniczych lub szkoleniu organizowanym przez PSP ma prawo do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego, zgodnie z art. 28 Ustawy o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r.
4. Członek OSP, który uległ wypadkowi podczas działań ratowniczych lub szkoleniu organizowanym przez PSP ma prawo do świadczeń odszkodowawczych (takich jak d1a strażaków PSP) i hospitalizowania w szpitalach służby zdrowia MSWiA.
